Maria Montessori urodziła się 31 sierpnia 1870 roku. W 1896 roku uzyskała doktorat na Uniwersytecie Rzymskim, stając się pierwszą kobietą lekarzem we Włoszech. Jej badania koncentrowały się na rozwoju dzieci z trudnościami w uczeniu się i sposobach wspierania ich rozwoju za pomocą specjalnie opracowanych materiałów edukacyjnych. W 1907 roku objęła kierownictwo pierwszego Domu Dziecka (Casa dei Bambini) dla dzieci w wieku od trzech do sześciu lat, wychowanych przez pracownice fabryki. Tam przełożyła swoje idee dotyczące wspierania rozwoju dzieci na codzienną praktykę edukacyjną i z rosnącą fascynacją obserwowała, jak pozytywnie stymulujące środowisko wpływa na naukę. Od tego czasu jej celem było znalezienie materiałów edukacyjnych, które stymulowałyby holistyczny rozwój dzieci, oraz opisanie roli osoby dorosłej w prezentowaniu materiałów i wspieraniu rozwoju dziecka. Napisała książki, które zostały przetłumaczone na wiele języków, dzięki czemu jej psychologia rozwojowa i pedagogika, a także materiały i metody na nich oparte, stały się znane na całym świecie. Prowadziła kursy wprowadzające w całej Europie i USA, co doprowadziło do powstania domów dziecka i szkół Montessori. W 1939 roku uciekła z Włoch przed faszyzmem i mieszkała i nauczała w Indiach. Po II wojnie światowej wróciła do Europy i prowadziła liczne wykłady aż do śmierci. Maria Montessori zmarła 6 maja 1952 roku w Noordwijk aan Zee w Holandii.
Pedagog Montessori
Kiedy dzieci się bawią, Montessori widzi je pracujące: pochłonięte tym, co robią, całkowicie pochłonięte zadaniem i całkowicie obecne w nim. Dostrzega głęboką koncentrację (którą nazywa „polaryzacją uwagi”) w danej czynności, narzucony sobie wysiłek, powtarzanie aż do ukończenia, radość ze wspólnoty i sukcesu oraz wyczerpanie jako orzeźwienie przed nową aktywnością.
Praca, którą dziecko wykonuje nad sobą, powinna być traktowana tak samo poważnie, jak praca osoby dorosłej. Jest praktyczna i intelektualna, indywidualna i zbiorowa, koniecznością i potrzebą, radzeniem sobie i tworzeniem; to wysiłek, radość i godność.
W drodze dziecka do samopoznania, rozwoju osobowości i niezależności, dorosły może stać się sojusznikiem, będąc empatycznym i niezawodnym, zawsze u jego boku, nigdy mu nie przeszkadzając. „Pomóż mi zrobić to samemu!”. Nic dodać, nic ująć. Fundamentem pedagogiki Montessori jest dziecko jako architekt samego siebie, podążające za własnym wewnętrznym planem, który pozostaje tajemnicą dla dorosłego. Wychowawca nie kształtuje dziecka na swój obraz; służy jego rozwojowi.
Film dokumentalny „ZASADA MONTESSORI” o pedagogice Montessori powstał w 2018 roku:
Maria Montessori
Montessori-Materiał
Materiały Montessori to nie zabawki; to materiały edukacyjne, które pomagają dzieciom rozwijać zdolności intelektualne, psychologiczne i motoryczne. W okresie przedszkolnym szczególnie ważne są materiały do ćwiczeń praktycznych i nauki sensorycznej, natomiast w szkole podstawowej szczególnie istotne są materiały do matematyki i czytania.
Materiały Montessori wzajemnie się uzupełniają pod względem treści i poziomu trudności. Wszystkie zostały zaprojektowane tak, aby zachęcać dziecko do pracy i umożliwiać mu w dużej mierze samodzielną eksplorację. Osiąga się to poprzez wyodrębnienie wyzwań, przejrzystą estetykę i nacisk na samokontrolę. Naturalny porządek materiałów znajduje odzwierciedlenie i kontynuację w zewnętrznym porządku zaprojektowanego środowiska. Środowisko jest jasno ustrukturyzowane i zrozumiałe dla dziecka. Jest to niezbędne, aby dziecko mogło dokonywać wyborów z dużą swobodą, zgodnie z własnymi potrzebami rozwojowymi.
Zaprojektowane środowisko obejmuje również zapewnienie dzieciom atmosfery relaksu i doceniania, w której nauka i interakcja przebiegają w ciszy. Ćwiczenia w ciszy przyczyniają się do tego. Kluczowe jest jednak nastawienie i kompetencje pedagoga lub nauczyciela. Jak mawiała Maria Montessori, nauczyciel powinien być jak płomień, którego ciepło aktywuje, ożywia i zaprasza; powinien być uważny w swoich obserwacjach, w zbliżaniu się i wycofywaniu, w mówieniu i milczeniu – ze spokojem, cierpliwością i pokorą.